Als er iets is wat artsen altijd afraden is het wel roken. Recreatief gebruik blijkt voor velen moeilijk...

Wat en hoe

Wat is nicotine?

Nicotine is afkomstig van de tabaksplant (Nicotiana tabacum). Tabak wordt verkregen door de bladeren van de tabaksplant te drogen. De manier van drogen geeft verschil in sterkte en smaak en bepaalt de kleur van de tabak. Na droging wordt de tabak gefermenteerd (gisting door middel van enzymen). Het drogen en fermenteren duurt ongeveer 10 weken, waarna de tabak enige jaren moet ‘rusten’. Het meeste bekende tabaksproduct is de sigaret en shag. Daarnaast bestaan er sigaren en is er ook pijp-, pruim- en snuiftabak. De kleur is lichtbruin tot donkerbruin.

E-smoker/ e-sigaret (vape) en shisha-pen
Als alternatieven zijn E-smokers en shisha-pennen verkrijgbaar. Beide producten bevatten (meestal) geen teer. E-smokers zijn elektronische sigaretten die bestaan uit een batterij en patronen die verschillende hoeveelheden nicotine bevatten al dan niet met een smaakje. Een shisha-pen is een soort verdamper die eruit ziet als een pen. Hij is er in verschillende (vruchten) smaken. De meeste pennen hebben geen nicotine, maar er zijn pennen die dit wel bevatten. De dampen worden geïnhaleerd.

Wat is de werkzame stof van nicotine?

In tabak zitten verschillende stoffen, maar de stof die zorgt voor de gewenste effecten is nicotine.

Wat zijn andere namen voor nicotine?

Peuk, shaggie, saffie, bolknak en namen die gerelateerd zijn aan het merk.

Hoe gebruik je nicotine?

De meest gebruikelijke manier is roken in de vorm van een sigaret, sigaar of (water)pijp. Daarnaast kun je tabak pruimen/ kauwen, tabakspoeder snuiven en tabak in de vorm van een tablet of theezakje snussen, onder de bovenlip stoppen. Dit laatste vindt met name in Zweden plaats.

Effecten

Wat is de algemene werking van nicotine?

Nicotine heeft een stimulerend, oppeppend, opwekkend effect als je weinig rookt. Als je veel rookt, heeft het een ontspannend effect. Nicotine zorgt voor de verslavende effecten, maar het is niet bewezen dat deze stof kankerverwekkend is. Teer en koolmonoxide zorgen voor de nadelige effecten. De gewenste effecten zijn voor iedereen anders. Ze kunnen door gewenning en op de lange termijn ook zorgen voor ongewenste effecten en risico’s.

Wat zijn de gewenste effecten van nicotine?

Lichamelijk

  • je raakt ontspannen, relaxt
  • je hebt minder trek/ honger (kan ook negatief zijn)

Psychisch

  • je wordt meer alert, helder
  • je wordt opgewekt en krijgt meer energie
  • je concentratie neemt toe
  • je kunt er meer zelfvertrouwen door krijgen
  • je kunt er opgewekt van worden

Wat zijn de ongewenste effecten van nicotine?

Lichamelijk

  • je bloeddruk stijgt
  • je hartslag verhoogt
  • je bloedvaten vernauwen
  • je kunt er hoofdpijn door krijgen
  • je krijgt er een vieze adem van
  • je tanden kunnen gaan verkleuren en slechter worden
  • je tandvlees kan gaan ontsteken
  • je hebt minder trek/ honger (kan ook positief zijn)
  • je handen en voeten kunnen kouder worden
  • je kunt misselijk worden
  • je kunt duizelig worden
  • je bloedvaten kunnen beschadigen
  • je stembanden kunnen beschadigen, ook door het ‘rokershoestje’ (veroorzaakt door teer)
  • je huid kan er slechter uit gaan zien
  • je conditie gaat achteruit
  • je kunt aderverkalking krijgen
  • je kunt hart- en vaatproblemen krijgen: hartinfarct, CVA, hartfalen, aderverkalking, hersenbloeding
  • je kunt problemen krijgen met je luchtwegen: hoesten, kortademigheid, slijmophoping, astma, chronische bronchitis, longemfyseem, ontstekingen, piepend adem halen, ademnood, COPD
  • je kunt er verschillende vormen van kanker door krijgen: naast longkanker ook neus-, mond-, keel-, slokdarm-, strottenhoofd-, lever-, alvleesklier-, nier- en blaaskanker

Psychisch

  • gevoelens van onrust als het nicotinepeil in je lichaam laag is

Wat is de werkingsduur van nicotine?

De effecten van nicotine zijn al na enkele seconden merkbaar. De psychische effecten duren zo’n 20 minuten, de lichamelijke effecten kunnen enkele uren aanhouden. Dit is mede afhankelijk van de dosis. De hoeveelheid nicotine die je binnenkrijgt hangt af van hoeveel trekken je neemt, in hoeverre je diep inhaleert, de verhouding lucht en rook die je binnenkrijgt en of je al dan niet een filter gebruikt.

FAQ

Wat is een 'verantwoorde' hoeveelheid nicotine?

Voor alle drugs geldt dat een veilige dosering niet bestaat. Als je geen risico’s wilt lopen, gebruik dan niet. Een verantwoorde hoeveelheid heeft niet alleen te maken met de dosering (meer info over de Zinbergtheorie). De hoeveelheid nicotine in sigaretten varieert van 0,13 tot 2 milligram (mg).
​​​​​​​
Lichte dosering: 0,4 tot 0,6 mg.
Matige dosering: 0,6 tot 1 mg.
Hoge dosering: 1 tot 4 mg.

Wat zijn de effecten van nicotine?

Nicotine kent verschillende effecten, zowel gewenste als ongewenste. Gewenste effecten kunnen op den duur zorgen voor ongewenste effecten (meer info over (on)gewenste en effecten van tabak).

Wat zijn de risico’s van nicotine?

Nicotine wordt om verschillende redenen gebruikt. Dit kan zorgen voor zowel lichamelijke als psychische risico's (meer info over (on)gewenste en effecten van tabak). Lees hieronder hoe je de risico's zoveel mogelijk kunt beperken. Wil je geen risico lopen? Gebruik dan niet.

Hoe kun je risico’s van nicotine zoveel mogelijk beperken?

Gebruik van drugs gaat altijd gepaard met risico’s. Als je toch wilt gebruiken, probeer de risico’s dan zoveel mogelijk te beperken. De onderstaande tips hebben betrekking op drugsgebruik in het algemeen.

  • Gebruik alleen als je geestelijk gezond bent en lekker in je vel zit. Als je gebruikt om gevoelens van stress, angst, paniek, somberheid en dergelijke niet te willen voelen, loop je extra risico op het ontwikkelen van een verslaving.
  • Als je ziek bent, een lichamelijke aandoening hebt of ongezond leeft, loop je meer risico op gezondheidsproblemen. Kijk ook eens bij effecten.
  • Zorg dat je goed geïnformeerd bent over de (on)gewenste effecten en de risico’s op de lange termijn. Gebruik hiervoor objectieve informatie van websites zoals deze. Bedenk dat de ervaringen die anderen hebben niets zeggen over de effecten die jij gaat ervaren.
  • Gebruik je medicijnen? Laat je dan goed informeren door je behandelend arts of apotheker. Gecombineerd gebruik van drugs en medicijnen kan zorgen voor ongewenste effecten.
  • Gecombineerd gebruik van verschillende drugs kan leiden tot ongewenste effecten en extra risico’s.
  • Ben je zwanger of geef je borstvoeding? Gebruik dan niet.
  • Gebruik niet als je nog gaat deelnemen aan het verkeer!
  • Gebruik niet tijdens je opleiding, je werk of in een andere situatie waarbij het onverstandig is om onder invloed te zijn.
  • Je grenzen vervagen als je onder invloed bent. Gebruik een condoom en vrij veilig!

Wanneer ben je verslaafd aan nicotine?

Hoe lang nicotine aantoonbaar is hangt af van hoe vaak, hoe lang en hoeveel je gebruikt. (meer info over het verslavingsproces) De afbraak varieert per persoon. Stoffen zijn langer aantoonbaar in urine en minder lang in bloed. Als getest wordt op nicotinegebruik, dan wordt doorgaans getest op cotinine: dit is een afbraakstof van nicotine. Het grootste deel van nicotine wordt snel afgebroken door je lever. Je lever zorgt dan voor de afbraakstof cotinine. Deze stof komt via je nieren in je urine terecht. Een klein deel van de nicotine gaat direct naar je nieren. Na een uur is de helft van de nicotine uit je lichaam. Na een paar uur is de stof uit je lichaam verdwenen. Het duurt langer voordat de stof cotinine uit je lichaam is verdwenen: na 24 uur zit je ongeveer op de helft. Na enkele dagen is deze stof nog meetbaar in je bloed.

Wat zegt de wet over nicotine?

Tabak valt als product onder de Warenwet. In de Tabaks- en rookwarenwet staan regels over o.a. reclame-uitingen, verkoopbeperkingen en rookverboden. Sinds 1 januari 2014 is een nieuwe wetgeving van kracht. Deze houdt in dat er geen tabak mag worden verkocht aan jongeren onder de 18 jaar en deze jongeren mogen ook geen tabak bij zich hebben in openbare ruimtes. Overal waar tabak verkocht mag worden kan gevraagd worden naar je ID. Tot 25 jaar ben je verplicht om dit te tonen. In een sigaret zit nicotine, teer en koolmonoxide. Voor wat betreft de hoeveelheden hiervan zijn er ook regels en de hoeveelheden moeten op de verpakking worden vermeld. Per sigaret mag niet meer dan 1 mg nicotine, 10 mg teer en 10 mg koolmonoxide zitten. Verder zijn er nog wetten m.b.t. het milieu en accijnzen.

Rijksoverheid: roken ontmoedigen
NIX18

Hoeveel mensen gebruiken nicotine?

Overige info nicotine